سینمای نو> سرویس سینما
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی "سینمای نو"، در این برنامه که شنبه 24 فروردین ماه برگزار شد، ابتدا «معرف» ساخته آزادی رضاییانمقدم به نمایش درآمد و سپس جلسه نقد و بررسی این فیلم با حضور کارگردان آن برگزار شد.
در ابتدای جلسه، آزادی رضاییانمقدم که پیش از این با همین فیلم در جشنوارههایی نظیر «سینما حقیقت»، «هاتداکز» (کانادا)، «بیافآی» (لندن) و «افقهای جدید» (لهستان) شرکت کرده در پاسخ به پرسشی درباره واکنش تماشاگران غیرایرانی به فیلم خود گفت: «از میان حضورهای بینالمللی این فیلم، فقط در برخی از آنها شرکت کردم و خوشبختانه استقبال مخاطبان این جشنوارهها خیلی خوب بود. احساسام این است که آنها موفق شده بودند با فیلم ارتباط برقرار کنند.»
رضاییانمقدم که در «معرف» به موضوع تلاشهای چند زن برای معرفی افراد مناسب ازدواج به همدیگر پرداخته، سپس در پاسخ به پرسش دیگری دربارهی نحوهی پیدا کردن سوژهی فیلم خود گفت: «چند سال پیش، از طریق یکی از آشنایان که مرحلهی طلاق او از همسرش خیلی طول کشیده و با دشواریهای فراوانی همراه بود، با خانم صدری آشنا شدم. زنی که یکی از شخصیتهای اصلی این فیلم به حساب میآید و در حال حاضر فعالیت او معرفی آدمها به همدیگر برای ثبت ازدواج دائمی است.»
وی افزود: «در اطراف زندگی خود برخی زنها را دیده بودم که در جلسههای مذهبی و سنتی شرکت میکنند و نسبت به معرفی آدمهای مناسب ازدواج به همدیگر علاقه دارند. این در حالی است که با خودم فکر میکردم در این دوره و زمانه دیگر انجام چنین کارهایی مرسوم نیست و به همین دلیل خود این موضوع به تنهایی برایم جالب توجه نبود.»
رضاییانمقدم گفت: « با خودم فکر میکردم چنین چیزی امروزه خیلی مرسوم نیست و در مجموع، ذهنیت متفاوتی نسبت به این موضوع داشتم. به همین دلیل ماجرا از جایی برایم جالب شد که متوجه شدم ایشان برای انجام این کار دفتر و همچنین همکارانی دارند.»
وی افزود: «با این پیشفرض که افراد مراجعهکننده، افرادی مذهبی و خاص هستند به این دفتر مراجعه کردم تا با مسئول آن بیشتر آشنا شوم. متوجه شدم ایشان و همکارانشان به فعالیتی سنتی که چندان هم مرسوم نیست یک وجه اجتماعی و رسمی دادهاند.»
رضاییانمقدم سپس در پاسخ به پرسش دیگری درباره وضعیت فعالیت این دفتر معرف ازدواج گفت: «تا جایی که میدانم این دفتر مجوز نداشت اما نکته اینجاست که خانم صدری و همکارانشان چنین کاری را به شغل تبدیل کرده بودند.»
وی همچنین درباره نحوه جلب رضایت اعضای این دفتر گفت: «خودشان خیلی به کار خودشان اعتقاد داشتند و به همین دلیل دوست داشتند کارشان معرفی شود.»
رضاییانمقدم گفت: «سختی کار در چنین دفتری این بود که مراجعهکنندهها با دوربین راحت نبودند و به دشواری میشد اعتمادشان را برای حضور در مقابل آن جمع کرد. به همین دلیل روزهای متمادی به این دفتر رفتم تا با خانم صدری و همکارانشان دوست شوم و بتوانم اعتماد آنها را جلب کنم.»
وی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره نحوه تولید «معرف» گفت: «در این فیلم، تصویربرداری و صدابرداری را خودم یکنفره انجام دادم. البته درست است که تهیهکننده و طبعا بودجه کافی برای استخدام عوامل تولید نداشتم اما واقعیت این است که دفتر کار خانم صدری و همکارانشان خیلی کوچک بود و گاهی وقتها حتی خودم هم آنجا زیادی بودم! این در حالی بود که باید شرایطی فراهم میشد تا آنها من و حضورم در آنجا را فراموش کنند. به همین دلیل تصمیم گرفتم تصویربرداری و ضبط صداهای فیلم را خودم انجام دهم.»
رضاییانمقدم در بخش دیگری از صحبتهای خود گفت: «دفتری که وقایع فیلم در آن میگذشت مکان بسیار کوچکی بود که در آن، فضای کافی برای ایستادن یا نشستن وجود نداشت. به همین خاطر من حتی در بیرون از دفتر هم تصویربرداری کردم اما ترجیح دادم در دفتر بمانم و موضوع را در یک محیط ثابت دنبال کنم.»
این مستندساز در ادامه جلسه در پاسخ به پرسش یکی از تماشاگران درباره دلیل نمایش مناسک مذهبی در فیلم خود گفت: «خانمهایی که در این دفتر فعالیت میکردند مومن، معتقد و مذهبی بودند و نماز خواندن بخشی از رفتار طبیعی و روزانه آنها بود.»
وی همچنین در توضیح تاکید بر حضور پرده در بخشهای مختلف فیلم «معرف» گفت: «طبعاً برای نمایش این عنصر در فیلمم ذهنیت خاصی داشتم اما ترجیح میدهم به جای تشریح آن، شاهد دیدگاه مخاطبان در اینباره باشم.»
رضاییانمقدم گفت: «من با این فیلم سعی کردم بخشهایی از موقعیت همسریابی را به نمایش بگذارم و امکانی به وجود بیاورم تا تماشاگر هم مثل خود من از پشت این دریچه و در حقیقت، از زاویه دید من به چنین موقعیتی نگاه کند. موقعیتی شامل مواجهه با شیوههای همسریابی، روحیه مراجعهکنندگان، ملاکهای آنها و دیالوگهایی که بینشان رد و بدل میشود.»
وی سپس درباره میزان موفقیت افراد حاضر در فیلم گفت: «من در «معرف» سعی کردم نشان بدهم کارکنان این دفتر به کار خود (به هم رساندن آدمها) علاقهمند هستند. البته هرکس میتواند پاسخی برای چنین پرسشی داشته باشد اما من نمیتوانم قضاوتی درباره میزان موفقیت آنها داشته باشم.»
در ادامه جلسه، رضاییانمقدم درباره نحوه انتخاب داستانهای مختلف برای استفاده در فیلم خود گفت: «این دفتر پر از اتفاق و جزییات عجیب و جالب بود و هرکس مراجعه میکرد داستان تازهای با خودش به آنجا میآورد.»
وی گفت: «داستان خیلیها را میشد دنبال کرد و من حتی موفق شدم با تعدادی از آنها گفتوگو کنم اما در نهایت به نظرم رسید که نشان دادن خانم صدری به عنوان معرف برای ازدواج، شکل بهتری دارد تا دنبال کردن داستان آدمهایی که برای پیدا کردن همسر به او مراجعه میکنند.»
رضاییانمقدم سپس درباره نحوه پرهیز از قضاوت در مستند «معرف» گفت: «قضاوت نکردن، کار خیلی سختی بود و دلیلاش هم این بود که من با ذهنیتی منفی به سراغ افراد این دفتر رفته بودم اما آرام آرام ذهنیتام نسبت به آنها تغییر کرد. در چنین شرایطی بحث بر سر موفقیت یا عدم موفقیت این افراد نیست. مهم این است که آنها پیدا کردن همسر برای آدمهای مختلف را به یک شغل تبدیل کردهاند. بنابراین ترجیح دادم از قضاوت کردن و نظر دادن پرهیز کنم و اجازه دهم تماشاگر بدون قضاوت من با این افراد مواجه شود.»
وی همچنین گفت: «اشاره به نظر شخصی من در اینباره چندان اهمیت ندارد. به همین دلیل بیشتر دلم میخواست تصویر فعالیت این دفتر را نشان بدهم و بیشتر شاهد واکنش مخاطبان باشم تا چیزی دیگر.»
رضاییانمقدم در بخش پایانی این جلسه نقد و بررسی در پاسخ به پرسش یکی از تماشاگران حاضر در سالن درباره نحوه تدوین فیلم خود گفت: «تدوین، نتیجه همکاری کارگردان و تدوینگر است. کسانی که شاید دیدگاههای متفاوتی داشته باشند اما هدف نهاییشان ایجاد ضرباهنگ و فرمی جذاب برای محصول نهایی است.»