سینمای نو> سرویس فیلم کوتاه و مستند
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی "سینمای نو"، در ابتدای این جلسه که مصطفی شیری اجرای آن را برعهده داشت، همایون امامی در پاسخ به پرسشی درباره نحوه ساخته شدن فیلم خود گفت: «فیلم «مرثیه‌ای برای جنگل تنها» یکی از بخش‌های مجموعه «گنجینه تتیس» به تهیه‌کنندگی سعید نبی بود که حدود یک دهه قبل ساخته شد و موضوع آن درباره آلودگی‌های زیست‌محیطی در خطه شمال کشور و جنگل بود.»
وی گفت: «قرار بود تنها یک قسمت از این مجموعه را بسازم ولی وقتی وارد تحقیقات میدانی شدم با حجم قابل توجهی از اطلاعات مواجه شدم که شامل تخریب منابع طبیعی، توسعه و تعریض جاده‌ها و تلاش برای نابود کردن جنگل‌های هیرکانی بود. جنگل‌هایی که برخلاف مناطق تخریب شده مشابه (در اروپا و در عصر یخبندان) به شکلی باورنکردنی از دوران سوم زمین‌شناسی باقی مانده‌اند و اصلاً به همین دلیل بخش‌هایی از آن (شامل پارک ملی گلستان) به عنوان ذخیره زیست‌کُره انتخاب شده است.»
امامی همچنین با اشاره به اهمیت حفظ اکوسیستم در پارک‌های ملی گفت: «برای ساخت این فیلم حدود پانزده روز تحقیق میدانی و تقریباً چهار ماه تحقیق کتابخانه‌ای انجام شد که انصافاً باید گفت مدیران و کارشناسان دل‌سوزِ سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور در به سرانجام رسیدن آن نقش به‌سزایی برعهده داشتند.»
وی افزود: «از آن‌جا که تدوین هر دو قسمت «مرثیه‌ای برای جنگل تنها» را خودم انجام داده بودم تصمیم گرفتم بین آن‌ها پیوند ایجاد کرده و یک مستند بلند بسازم که در حقیقت، شامل دو مستند سی‌دقیقه‌ای است.»
امامی همچنین با اشاره به مراحل تولید فیلم خود گفت: «زمانی که تولید بخش نخست در جریان بود، برای تصویربرداری آن ده روز زمان در نظر گرفته شده بود اما در میانه تصویربرداری به تهیه‌کننده گفتم با توجه به حجم اطلاعات و تحقیقی که انجام شده می‌توان یک بخش سی‌دقیقه‌ای دیگر هم ساخت؛ و خوش‌بختانه این پیشنهاد با استقبال از سوی ایشان مواجه شد.»
وی گفت: «برای ساخت سی دقیقه بعدی، تنها سه چهار روز دیگر اختصاص داده شد که با احتساب مدت تصویربرداری قبلی، در مجموع حدود چهارده روز زمان برد.»
امامی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره نمایش این دو قسمت از تلویزیون گفت: «نمایش قسمت اول این مستند و تکرار آن بدون هیچ مشکلی از تلویزیون انجام شد اما متاسفانه بنا به دلایلی بازپخش قسمت دوم آن با مشکلاتی مواجه شد و از زمان تولید آن تا کنون دیگر هرگز از تلویزیون پخش نشده است.»
وی سپس درباره نمایش فیلم خود به مدیران و مسئولان مربوطه گفت: «تا جایی که یادم هست تهیه‌کننده فیلم فقط یک‌بار موفق به برگزاری چنین نمایشی شد که شماری از مدیران سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور در آن حضور داشتند.»
امامی در ادامه جلسه در پاسخ به پرسش یکی از تماشاگران حاضر در سالن درباره نزدیک بودن بخش‌هایی از تحقیقات خود با دیدگاه و نگاه رسمی جامعه گفت: «فیلم «مرثیه‌ای برای جنگل تنها» برخلاف تصور، نشانی غلط نمی‌دهد و تحقیقی که مبنای ساخت فیلم قرار گرفته منابع دانشگاهی دارد. منابعی که البته باید گفت از نگاه منتقدانه‌ای نسبت به عملکرد و سیاست‌های دولت نسبت به موضوع برخوردار بودند و به همین دلیل به هیچ عنوان برچسب «دولتی بودن» به آن نمی‌خورَد.»
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به «نقش مخرب جاده‌ها، زاد و ولد دام‌ها و همچنین کوبیده شدن خاک نرم جنگل‌ها از طریق کوبیده شدن به وسیله سُم حیوانات» گفت: «در نتیجه وقتی باران می‌بارد، به جای آن که آب، جذبِ سفره‌های آبِ زیرزمینی شود، در سطح زمین جاری می‌شود و به‌سرعت به سیل تبدیل می‌شود.»
امامی سپس با اشاره به «تغذیه دام‌ها از سرشاخه‌های درختان» به عنوان «یکی از موانع نوزایی جنگل‌ها» گفت: «به عبارتی دیگر با افزایش تعداد رَمه‌ها و گَله‌ها مراتعی که قبلاً با یک مدیریت درست‌تر اداره می‌شد، ناخودآگاه به سوی تخریب بیش‌تر حرکت کرده است.»
وی همچنین با اشاره به «نقش آشکار برخی شرکت‌ها در تخریب جنگل‌ها و غارت منابع طبیعی کشور» گفت: «متاسفانه این شرکت‌ها زیر نظر جنگلداری و با مجوزهایی که اتفاقا مهر کارشناسی هم دارند اقدام به قطع درختان کهنسال و قدیمی کرده و می‌کنند. درختانی که قطع آن‌ها فقط باعث پوسیدگی خاک و در نهایت، تخریب جنگل می‌شود و متاسفانه به جای آن‌ها حتی یک نهال هم کاشته نشده است.»
امامی در ادامه جلسه با اشاره به تجربه شخصی خود از مواجهه با انبوه درختانِ قطع شده بدون چکش و نشانه مخصوصِ انجام این کار گفت: «در چنین شرایطی صحبت کردن از صیانت جنگل کمی ساده‌انگارانه به نظر می‌رسد. در حقیقت اگر یک سیاست دلسوزانه و پیگیرانه بر نگهداری جنگل‌ها وجود داشت، محیط زیست ما در حال حاضر شرایط بهتری داشت. در حالی که متاسفانه در هم‌چنان بر همان پاشنه قدیمی خود می‌چرخد و شرایط کم‌ترین تغییری نکرده است.»
این مستندساز سپس در پاسخ به پرسش دیگری درباره تلاش برای رفع محدودیت در نمایش مستند خود و حضور در جشنواره‌های تخصصی نظیر سینماحقیقت گفت: «من فقط مالک معنوی این فیلم هستم و از نظر مادی مالکیتی بر این فیلم ندارم. اما دلیل اصلی شرکت نکردن این فیلم در جشنواره سینماحقیقت، پایان مهلت ارائه آن به دبیرخانه جشنواره بود و دلیل دیگری نداشت.»
وی افزود: «متاسفانه عادت ندارم فیلم‌هایی که می‌سازم را با فضاسازی و هیاهوی رسانه‌ای به نمایش بگذارم. البته قبول دارم که شاید این نکته از سستی و تنبلی‌ام در این زمینه ناشی شده باشد اما واقعیت این است که چنین شیوه رفتاری سال‌هاست به خصلت من تبدیل شده است.»
امامی در بخش دیگری از این جلسه در پاسخ به پرسش مجری برنامه درباره دلیل تدوین کردن فیلم خود گفت: «زمانی که این فیلم ساخته می‌شد برای دستمزد تدوین آن رقمی در حدود پانصدهزار تومان در نظر گرفته شده بود. در حالی که اغلب تدوینگران، دستمزدی در حدود دو برابر این مبلغ را طلب می‌کردند. به همین دلیل تصمیم گرفتم خودم تدوین فیلم را برعهده بگیرم.»
وی گفت: «زمانی که تصمیم به انجام چنین کاری گرفتم کار با نرم‌افزارهای تدوین کامپیوتری را بلد نبودم اما خوش‌بختانه دوست و همکارم حسن نقاشی، طرز کار تدوین با نرم‌افزار «ادیوس» را به من آموخت و من موفق شدم انجام این کار را به پایان برسانم. به تعبیری بهتر آن‌چه که در ساخت نهایی فیلم به جا مانده حاصل دیدگاه‌ها و توانایی‌های یک تدوینگر غیرحرفه‌ای است. با این حال می‌پذیرم که نسخه فعلی «مرثیه‌ای برای جنگل تنها» نیازمند رتوش‌ها و انجام تغییراتی جزیی است.»
امامی در بخش پایانی این جلسه در پاسخ به پرسشی درباره علاقه خود به ساخت مستندهایی درباره موضوع محیط زیست گفت: «به هر حال باید پذیرفت زندگی مدرن در روند پیشرفت خود باعث جدایی ما از طبیعت شده و اغلب مشکلاتی که در حال حاضر با آن روبه‌روییم ریشه در ندانم‌کاری‌هایی دارد که گاهی حتی چند دهه پیش رخ داده است.»
وی گفت: «این روزها با تزریق جان تازه‌ای به دریاچه‌های ارومیه و هامون روبه‌رو هستیم اما متاسفانه این اتفاق خوش‌حال‌کننده به قیمتِ نابودیِ صدها هزار اراضی کشاورزی، تخریب مناطق مسکونی و مرگ ده‌ها نفر از هم‌وطنان‌مان رخ داده است.»
امامی همچنین گفت: «بعد از ساخت این مستند با ابعاد فاجعه‌آمیز مسائل زیست‌محیطی در ایران آشنا شدم و از آن زمان تا کنون چنین سوژه‌هایی همواره به دغدغه‌‌ام تبدیل شده است. دغدغه‌هایی که البته در سال‌های اخیر شرایط مناسبی برای طرح آن‌ها نداشته‌ام.»
این مستندساز در پایان گفت: «حل معضلات زیست‌محیطی و بازگرداندن شرایط به گذشته‌های دور، دست‌کم به نیم قرن زمان نیاز دارد و انجام چنین کارهایی به راحتی‌ها امکان‌پذیر نیست.»
وی گفت: «متاسفانه مسیر حرکت ما در این زمینه اصلاً روشن نیست. اما آن‌چه واضح به نظر می‌رسد این است که به طور حتم تا رسیدن به دره نابودی محیط زیست خود فاصله چندانی نداریم؛ و این نکته‌ای است که همه ما وظیفه داریم هر روز به آن فکر کنیم.»
چاپ 
ارسال به دوست
