سینمای نو > سرویس سینما

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی " سینمای نو " و اعلام ستاد خبری سی و پنجمین جشنواره جهانی فیلم فجر، شهاب اسفندیاری مسئول این جلسه در ابتدا به معرفی پاک‌شیراز پرداخت و گفت: خانم نسیم پاک‌شیراز استاد ارشد فیلم و مطالعات فارسی، رییس مطالعات فارسی و مدیر برنامه کارشناسی ارشد تمدن فارسی در دانشگاه ادینبورگ است.

در ادامه این جلسه پاک‌شیراز با بیان اینکه برای اولین بار است می‌خواهد درباره کاری که انجام می‌دهد به فارسی صحبت کند، اظهار کرد: چون کارم را انگلیسی می‌نویسم و انگلیسی هم حرف می‌زنم، امیدوارم اشکالی در فارسی نداشته باشم، تجربه حضور در میان شما برای من خیلی جالب است.

او در بخشی از صحبت‌هایش به نحوه پرداخت و نگاه تئوریسین‌های مختلف به دین در سینما پرداخت و فیلم‌های متفاوتی را نیز معرفی کرد.

پاک‌شیراز همچنین از رویکردهای مختلفی برای بررسی دین در سینما صحبت کرد و گفت: برخی، موضوعاتی مانند آمرزش و رستگاری را در خود فیلم‌ها بررسی می‌کنند، برخی با رویکرد اسطوره شناختی دین را در ارتباط با پیروانش می‌بیند و برخی هم دین را در محتوی فیلم نمی‌بینند، بلکه آن را در میان درک از اثر می‌دانند.

پاک‌شیراز در بخشی از صحبت‌هایش با اشاره به کتابی که مطالعات دینی در فیلم‌های ایرانی را مورد بررسی قرار داده، اظهار کرد: محتوای دینی و عرفانی در فیلم‌ها برای من مهم است، برای مثال روی فیلم‌های‌ بهرام بیضایی این‌‌طور نگاه کرده‌ام که فیلم‌های این کارگردان به چه شکلی در ادامه نمایش‌های ایرانی به عنوان منبعی است برای برخی فرهنگ‌ها، مثلا تعذیه با اینکه کم شده در سینما به شکل دیگری ادامه پیدا کرده است. همچنین در فیلم «زیر نور ماه» رضا میرکریمی، اسطوره شناسی را بررسی کردم که دنیا را آن طور که هست و آن طور که باید باشد مورد بررسی قرار می‌دهد.

او همچنین به فصل آخر کتابش اشاره کرد و گفت: فصل آخر کتابم درباره عباس کیارستمی است، اینکه چطور می‌شود در کارهای کیارستمی دین را مورد بررسی قرار داد. اما دیدگاه من به کارهای ایشان فلسفی است و روی تم مرگ و زندگی در کارهای کیارستمی بررسی کردم؛ این بررسی را روی فیلم‌های «باد ما را خواهد برد»، «طعم گیلاس» و «مرگ و دیگر هیچ» انجام دادم.

این استاد دانشگاه همچنین خاطره‌ای از عباس کیارستمی را تعریف کرد و اظهار کرد: خاطره‌ای از کیارستمی دارم که در کتاب هم نوشتم و یکی از بهترین خاطره‌های زندگی من است. کیارستمی سال ۲۰۰۵ به لندن آمده بود و برنامه‌های زیادی برای ایشان گذاشته بودند. از کنفرانس سه روزه درباره کارها و نمایش فیلم‌ها و ورک‌شاپ. به عنوان دانشجوی دکترا خیلی خوشحال شدم و می‌‌خواستم برای ورک‌شاپ بروم، اما ورک‌شاپ تنها برای دانشجوهای سینما بود و نتوانستم بروم. اما در یکی از کنفرانس‌ها حضور داشتم و مقاله‌ای را ارائه دادم، بعد از کنفرانس به یک رستوارن ایتالیایی رفتیم و آقای کیارستمی خودشان به من گفتند که شنیده‌اند من درباره دین و معنویت روی فیلم‌های ایشان کار می‌کنم، موضوعی که برای‌شان جالب بود، چون کسی تا به حال آن این کار را نکرده و حتی از من حمایت کردند.

در ادامه کارگاه پاک‌شیراز در پاسخ به این سوال که نگاه ایرانی‌های داخل و خارج از ایران به دین در فیلمسازی فرق می‌کند، گفت: وقتی روی دین و معنویت فیلم‌های ایرانی کار می‌کردم، تولیدات داخل ایران را مد نظر قرار می‌دادم؛ اما در ارتباط با فیلمسازهای ایرانی که خارج زندگی می‌کنند، در مواردی ایدئولوژی وجود دارد، برخی به نوستالوژی می‌پردازند و بعضی‌ها هم تجربه خودشان از مهاجرت را می‌گویند. تقریبا نگاه آن‌هایی که خارج از ایران فیلمسازی می‌کنند با کسانی که داخل هستند، تفاوت دارد.

او ادامه داد: فیلمسازها وقتی در وطن هستند، بیشتر مشکلات وطن را نشان می‌دهند، اما وقتی مهاجرت می‌کنند، وطن برای‌شان مهم و نوستالژیک می‌شود.

او همچنین در بخشی از صحبت‌هایش به فیلم‌های قرآنی اشاره و عنوان کرد: اینکه گروهی از طریق قرآن می‌خواهند فیلمسازی کنند، تحول جالبی است. در غرب این اتفاق زیاد افتاده و از متون مقدس استفاده زیادی می‌شود و اصلا هم جنبه منفی ندارد.

آدرس سایت رسمی جشنواره جهانی Fajriff.com و پست الکترونیکی جشنواره Film@Fajriff.com است.

سی و پنجمین جشنواره جهانی فیلم فجر، ۸-۱ اردیبهشت ۱۳۹۶(۲۱ تا ۲۸ آوریل ۲۰۱۷) به دبیری رضا میرکریمی در تهران برگزار می شود.