سینمای نو > سرویس سینما

11 روز 11 فیلم

 روز چهارم ، آب را گل نکنیم

پژمان لشكری‌پور

جشنواره های فیلم فجر طی سه دهه و نیم گذشته همواره محملی برای تجربه های جدید در ابعاد مختلف اعم از موضوعی ، ساختاری و معرفی چهره های جدید لازم برای تداوم صنعت سینمای کشور بوده است...این درنوردیدن عرصه های تازه اگر در هر دوره به یک میزان نبوده اما به تناوب و با شدت و ضعف متفاوت در هر دوره ای با یک یا چندفیلم وجود داشته است،پیچیدگی های معادله چند مجهولی اکران رمق و مجالی برای این فیلم ها در طول سال باقی نمی گذارد و چه بسا عطش و هجوم تماشاگران و حتی با یک درجه تخفیف دوستداران سینما برای شب زنده داری های جشنواره  واز دست ندادن حتی یک فیلم برای تماشا در طول روزهای برگزاری جشنواره فجر ناشی از اکران مهجور برخی فیلم های خوب جشنواره در طول سال و چه بسا به نمایش در نیامدن و اکران های دیرهنگام فیلم های خوب و جایزه بگیر در هنگامه اکران عمومی است. اگرچه هنوز این ذهنیت در مردم و سینما دوستان و حتی منتقدان نیز وجود دارد که فیلم های جشنواره بکر ترند و ممکن است در طول سال یا توقیف شوند یا با اصلاحات متعدد راهی پرده نقره ای شوند که این ذهنیت البته میراث جشنواره دهه شصت است و از حق نگذریم که در طول دهه های بعد نیز کم و بیش سابقه داشته است؛

اما جشنواره سی وششم از حیث ورود به عرصه های جدید و موضوعاتی کمتر تجربه شده و از قضا دارای پتانسیل سینمایی فقیر و کم بهره نیست و هم درگونه های مختلف و هم به لحاظ تولیدی  یعنی سازمان سرمایه گذار و هم از حیث طبقه بندی نسلی کارگردان ها جنسش جور است،هم در سینمای اجتماعی، هم در حوزه سینمای مقاومت و بحث های مبتلا در منطقه و هم در مطالب مکتوم جنگ تحمیلی و حوزه اجتماعی تهیه کنندگان خصوصی و دولتی به ارائه محصول پرداخته اند و از این جهت شکست دیوار تنگ فیلم های شهری تک لوکیشنه که در دوره گذشته جشنواره بخصوص خیلی به چشم می آمد و موجب دلزدگی را فراهم ساخته بود در نگاه اول امتیازی مثبت و تاریخی در تحلیل جشنواره سی وششم است.

یقیناً آثاری همچون "به وقت شام"،"چهارراه استانبول"،"تنگه ابو قریب"،"لاتاری" ،"بانو قدس ایران" ،"زنانی با گوشواره های باروتی" و.... فیلم هایی هستند که حداقل به لحاظ مضمون و اتمسفر فیلم ،به نوعی واکنشی مثبت و مبارک به دغدغه ها و نیازهای فرهنگی زمانه امروز ما هستند. اگرچه مع الاسف آنچه تا روز پنجم یعنی نیمه جشنواره رونمایی شده ،جشنواره را شگفت زده نكرده و به اصطلاح عامیانه نترکانده است. اما آنچه نگارنده خطر آن را در برخی اظهارنظرها و نوشته های همکاران عزیزم می بینم ،مانع شدن از استمرار این تجارب از سوی نهادهای دولتی حامی سینما و حتی فعالان بخش خصوصی این عرصه است،فراموش نکنیم سینمای ایران در ورود به حوزه هایی همچون مسئله داعش به لحاظ نرم افزاری وسخت افزاری، توجه به داشته ها و نداشته های اجتماعی وحوادث ملی ،زوایای دیده نشده سال های جنگ و بسیاری از آدم‌های جامعه آنهم به وسعت ایران نه گستره جغرافیایی محدود به برخی نقاط تهران خیلی فقیر و دست خالی است و فراموش نکنیم که سینمای ایران با یادآوری همان معادله پیچیده اکران ،خیلی جوزده و موج پذیر است و کافی است که یک فیلم کم مایه بلیطش در گیشه برنده شود تا سال‌ها فیلم هایی نازلتر از آن عنان سینماها را قبضه کنند، لذا همه باید به فکر تقویت جریان‌هایی در سینما باشیم که می توانند به تقویت سینمای استاندارد با افق‌های مضمونی و دیدگاه های متفاوت کمک نمایند و از آنجایی که در حوزه مدیریت، سینمای ایران اورژانسی اداره می‌شود!! مبادا برخی اظهارنظرها فارغ از عمق میدان تداوم‌بخشی به امتیاز برشمرده شده جشنواره سی وششم با گسست مواجه شود، به طور مثال بدیهی است که "به وقت شام" بازگوكننده همه آنچه درباره فاجعه گردباد سیاه داعش در پنج سال گذشته نیست و همانند دفاع مقدس هنوز مملو از ناگفته‌ها و مگوهاست اما اگر جشنواره فجر نتواند به چنین جریانی یا سایر فیلم‌های برشمرده شده کمک نماید ، پس درکجا باید به سراغ آن رفت؟؟ فراموش نکنیم که با تجارب بسیار و خون دل خوردن‌های بسیار از فیلم‌هایی چون " پایگاه جهنمی " و "مرز "و... طی یک دهه به "گروهبان"، "مهاجر" ، "ازکرخه تا راین" و "سفر به چزابه" و سایر آثار ارزشمند حوزه دفاع مقدس رسیدیم و این امر در سایر گونه های لازم و منطبق بر نیازهای امروز سینمای ایران در تعامل با جامعه پیرامونش صادق است.