سینمای نو > سرویس سینما

روزنگار‌های سی و ششمین جشنواره فیلم فجر :

روز هشتم : روزی كه امیدها ناامید شد

مونا انوری‌زاده

روز هشتم جشنواره در حالی از راه رسید كه فیلم های جشنواره سی و ششم در مجموع چندان چنگی به دل نزده و همان طور كه سیدجمال ساداتیان از اعضای هیئت انتخاب هم پیش از شروع جشنواره گفته بود فیلم ها چندان شگفت انگیز نبود.

در سانس اول روز هشتم جشنواره ، اولین ساخته مهران احمدی یعنی فیلم سینمایی "مصادره" به نمایش درآمد. فیلمی كمدی كه فی نفسه حضور آن در فهرست فیلم های جشنواره سی و ششم با رویكردهایی كه از فیلم های معمول حاضر در جشنواره سراغ داریم كنجكاوی برانگیز بود. چه برسد كه فیلمی كمدی با بازی رضا عطاران و به كارگردانی مهران احمدی كه خود سابقه بازی در آثار كمدی را دارد. اخبار منتشر شده در زمان پیش تولید فیلم هم كه از بازسازی سكانس های مربوط به لوكیشن كالیفرنیا در ارمنستان به گوش می رسید نیز بر كنجكاوی ها می افزود و رفته رفته بر سطح انتظارات از نخستین فیلم مهران احمدی می افزود. از روزهای ابتدایی جشنواره خبرهایی كه از بازخورد نمایش فیلم "مصادره" در سالن های مردمی منعكس می گردید حكایت از توفیق مورد انتظار فیلم "مصادره" را نداشت با این حال در پردیس ملت اهالی رسانه با اشتیاق به تماشای این فیلم نشستند اما انتظارات از نخستین ساخته مهران احمدی حتی با وجود بازی خوب و جذاب رضا عطاران برآورده نشد. "مصادره" با وجود زرق و برق بسیار و تلاش های چشمگیری كه در آن برای بازسازی تصاویر دهه ٥٠ شمسی در ایران و آمریكا صورت گرفته و به لحاظ مؤلفه های تكنیكی فیلم را به اثری قابل قبول بدل ساخته در نهایت یك كپی بی رمق از "نهنگ عنبر" ساخته سامان مقدم است كه طراوت و قوت آن اثر را در شوخی پردازی در مقام یك اثر كمدی ندارد و حتی بیانیه ها و ارجاعات سیاسی فیلم نیز ناكارآمد و غیرمؤثر شده اند. با اینحال جسارت در فضاسازی و پاره ای ساختارشكنی های مهران احمدی در اولین تجربه اش در مقام كارگردان قابل تحسین و امیدواركننده است و از این روی فیلمی است كه تماشای آن برای مخاطب عام سینما جذاب خواهد بود.

در دومین سانس روز جمعه، روز هشتم جشنواره سی و ششم فیلم "سوء تفاهم" ساخته احمدرضا معتمدی به نمایش درآمد. فیلمی با ادعای بزرگ و فریبنده كه بیشتر به نظر می رسد ادعای ساخت یك فیلم فلسفی تنها حربه ای برای پوشاندن نقاط ضعف فیلم محسوب می شود. "سوء تفاهم" یك فیلمنامه پلیسی معمایی است و چسباندن برچسب های فلسفی به فیلم تلاش ناموفقی از سوی سازندگان اثر برای بزرگنمایی فیلم است. شخصیت های بی شناسنامه سرگردان در فضایی هذیان گونه با داستانی كه نمونه های فرنگی آن موجود است و نمونه ایرانی خوبی همچون "پرده آخر" هم از آن سراغ داریم. "سوءتفاهم" در زمره آثاری است كه بدون اعتنا به فهم و علاقه مخاطب با ریتمی كند و كشدار و موسیقی سرسام آور صرفاً بر مبنای دغدغه های غیردراماتیك كارگردان به تصویر كشیده شده است و جدای از ابهامات خود فیلم كه احتمالاً بدون مطالعات فلسفی كارگردان قابل درك نخواهد بود، انگیزه سازمان اوج از تولید چنین فیلمی محل سؤال بسیاری از كارشناسان سینما و اهالی رسانه است.

سومین سانس از روز هشتم جشنواره در پردیس ملت به نمایش سومین ساخته سینمایی بهروز شعیبی "داركوب" تعلق داشت. بهروز شعیبی پیش تر با ساخت "دهلیز" و "سیانور" جایگاه خود را در مقام كارگردان در سینما تثبیت كرده و به همین دلیل اثر تازه اش در اجرا با مشكلی مواجه نیست.

آنچه كه "داركوب" از آن رنج می برد اشكال در پرداخت داستان فیلم علیرغم انتخاب موضوعی است كه با وجود تكراری بودن پتانسیل بازگفتن را دارد. "داركوب" با نگاهی دوباره به معضل اعتیاد به لایه های زیرین شهر تهران سرك می كشد و می كوشد تصویری انسانی از معتاد ارائه كند. اما با طرح موضوعی كه اشتباه به نظر می رسد و یا دست كم اینكه گره مفروض نویسندگان مخاطب را توجیه نمی كند درام از شكل گیری باز می ماند و در نتیجه پیام نیز بلااثر می شود. البته بهروز شعیبی با چیدمان بازیگران فیلم چشم امیدی به فروش فیلم در گیشه داشته كه در این صورت حتی كوچكترین تلنگری به مخاطبان فیلم درباره آثار و ویرانی های این معضل خانمان سوز جای تقدیر دارد.

پرونده روز هشتم جشنواره سی و ششم با نمایش "داركوب" بسته شد و با توجه به این كه از فهرست فیلم های باقی مانده در جشنواره برای روز آخر تنها ٢ فیلم باقی مانده است تقریباً می توان حدس زد كه اتتظار برای تماشای فیلمی كه شگفت زده مان كند به سر رسیده و روز هشتم روزی است كه امیدها ناامید شد.